تأثیر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک های آهکی بر واکنش های جذب و واجذب سطحی بور

شناخت دامنه اثر فرآیندهای کنترل کننده فعالیت بور(b) در محلول خاک برای حفظ کیفیت آب و مدیریت حاصلخیزی خاک مهم است. از آن جا که این فرآیندها متأثر از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک هستند، دراین تحقیق، تأثیراین ویژگی ها بر واکنش های جذب و واجذب سطحی بور و درجه برگشت پذیری آن مطالعه شد. بدین منظور، همدماهای جذب سطحی و واجذب بور در 14 نمونه خاک آهکی اندازه گیری گردید. داده های جذب سطحی با معادله های تجربی و اثر ویژگی های خاک بر آن ها با رگرسیون چند متغیره بررسی شد. نتایج نشاندادکه جذب سطحی بوراز معادله لانگمویر با حداکثرجذب سطحی درمحدوده 3 تا 14 میلی­مول برکیلوگرم پیروی می کند. محاسبات نشان دادکه ظرفیت تبادل کاتیونی وکربنات کلسیم فعال خاک، مهمترین عوامل ابقای بوردرخاک های آهکی هستند. کربن آلی،کربنات کلسیم فعال و اکسیدآلومنیوم 94% تغییرات ضریب متوسط توزیع بور در خاک را توصیف کردند. ظرفیت تبادل کاتیونی و کربنات کلسیم فعال خاک رابطه مثبتی با درجه برگشت پذیری (پسماند) بور در خاک نشان دادند. توصیف داده ها با معادله لانگمویر دوسطحی نشان داد که ضرائب حداکثر جذب سطحی می­توانند در پیش بینی قابلیت استفاده بور در خاک مفید باشند. بر عکس، ضرائب انرژی پیوندی در هر دو غلظت­های بالا و پائین بور کاربرد عملی ضعیفی داشتند. مدل رگرسیونی (تابعی ازظرفیت تبادل کاتیونی و ضرائب معادله های جذب سطحی)، امکان استفاده عملی ازضرائب معادله­های فروندلیچ و لانگمویر برای برآورد بور قابل استفاده را در خاک­های آهکی تأئید نمود.